۱- هوش هیجانی چیست؟
هوش هیجانی یکی از چندین نوع هوش ما است که تقویت آن تاثیر بسیار مهم و بسزایی بر ارتقای کیفیت زندگی و کیفیت روابط ما دارد. این هوش شامل مباحثی درباره آگاهی و شناخت از خود، مدیریت هیجانات، مدیریت رفتار، خلاقیت، میل و انگیزه برای موفقیت، یکپارچگی وجودی و اخلاق‌‌گرایی، اعتماد به نفس، عزت نفس و… است. بنابراین شناخت و مدیریت خود مربوط به هوش هیجانی است که تقویت آن موجب می‌شود که فاصله میان دانش و عمل افراد از بین برود و افراد بتوانند دانسته‌های خود را در عمل به کار ببندند.
۲- چگونه می‌توانیم هوش هیجانی خود را تقویت کنیم؟
واقعیتی که در این رابطه وجود دارد این است که هوش هیجانی با مطالعه صرف و شنیدن مطالب آموزشی تقویت نمی‌شود. برای تقویت این هوش باید تلاش عملی داشته باشیم. مدت زمان تقویت این هوش در هر فرهنگی متفاوت است و طبق بررسی‌های انجام شده و کارگاه‌های برگزار شده در این حوزه، مدت زمان لازم برای تقویت نسبی آن یک سال است و تحت نظر مربی باید انجام شود.
۳-چرا تقویت هوش هیجانی به وجود یک مربی نیاز دارد؟
یک مربی حکم بلدِ راه را دارد، یعنی کسی که مسیر را بلد است و می‌تواند دیگران را در آن مسیر راهنمایی کند. همچنین، این مسیر از آنجایی که مواجهه با خود و هیجانات را در پی دارد، افراد در آن نیاز به حمایت و یاری یک فرد قابل اعتماد را پیدا می‌کنند و علاوه بر این‌ها، یک مربی عالم این راه است و دانش لازم را می‌تواند در اختیار افراد بگذارد و در سخت‌ترین شرایط در کنارشان باشد. از این رو بهتر است که افراد این مسیر را همراه با یک مربی کاردان پیش بروند.
4- مزایای تقویت هوش هیجانی چیست؟
اگر بخواهیم مزایای تقویت هوش هیجانی را به‌صورت کلی در زندگی و فضای کاری بگوییم، شامل موارد زیر می‌شود:
• مدیریت هیجانات
• مدیریت رفتار
• بالا رفتن سطح کیفی زندگی
• بالا رفتن سطح سلامتی
• بالا رفتن طول عمر
• یافتن معنا و انگیزه برای زندگی
• بهبودی روابط عاطفی و اجتماعی
• کاهش سطح استرس و خشم
• افزایش راندمان تیم‌های کاری درون سازمان
• افزایش توانایی رهبری مدیران
• افزایش قدرت تصمیم‌گیری مدیران در بحران‌ها
• کاهش تعارضات سازمانی
• ارتقای بهره‌وری و عملکرد پرسنل
• افزایش خلاقیت و مهارت‌های فکری پرسنل
• افزایش فروش خدمات و محصولات
• افزایش رضایتمندی و تعهد سازمانی پرسنل
• بهبود ارائه خدمات به مشتری
• کاهش روزهای بیمار سازمان و کاهش خسارت‌های ناشی از آن
5- آیا هوش هیجانی در بهبودی شخصیت مهر طلب تاثیر دارد؟
بله. با تقویت هوش هیجانی از آنجایی که فرد به آگاهی مطلوبی از خود و به مهارت مدیریت هیجانات و رفتار‌ها می‌رسد، بیماری مهرطلبی در او نیز بهبود می‌یابد. اما رسیدن به سطح مطلوب نیازمند مدت زمانی حداقل بین ۶ ماه تا یک سال است.
6- تفاوت IQ (هوش علمی-منطقی) با EQ (هوش هیجانی) چیست؟
تفاوت این دو هوش در این است که IQ تغییر پذیر نیست اما EQ تغییر پذیر است و آن را می‌توان تقویت کرد. سطح IQ افراد در پنجاه سالگی همانی است که در پنج سالگی بوده است. همچنین، IQ بهره هوشی است که به ذخیره و یادگیری اطلاعات، استدلال، استنتاج، استنباط، تشخیص و… مربوط می‌شود اما EQ به مسائل روانی، ذهنی و درونی افراد از جمله هیجانات، مدیریت خود، شناخت و درک دیگران و برقراری ارتباط موثر مربوط می‌شود. علاوه بر این‌ها، تحقیقات ثابت کرده‌اند که سهم IQ در موفقیت بین پانزده تا بیست درصد است اما سهم هوش هیجانی و هوش اجتماعی میان هفتاد و پنج تا هشتاد درصد است.
7-آیا درست است که می‌گویند افرادی که هوش هیجانی بالایی دارند هیچگاه خشمگین نمی‌شوند؟
خیر، این باور یکی از باور‌های اشتباه و رایج در رابطه با هوش هیجانی است که افراد فکر می‌کنند کسی که هوش هیجانی بالایی دارد هرگز عصبانی نمی‌شود. حقیقت این است که اگر فردی عصبانی نشود پس حتما مشکلی در سیستم روانی، مغز و اعصاب او پیش آمده است! انسان‌هایی که هوش هیجانی بالایی دارند نیز عصبانی می‌شوند اما فرق آنها با دیگران در این است که نسبت به فرد مناسب، در زمان مناسب، در مکان مناسب و به اندازه و شدت مناسب عصبانی می‌شوند و این خشم را می‌توانند مدیریت کنند. اما افرادی که هوش هیجانی پایینی دارند مدیریت خشم ندارند، بیشتر از حد مناسب عصبانی می‌شوند، زمانی که خشمگین هستند، خشم آنها افراد مختلفی را تحت تاثیر خود قرار می‌دهد، و هنگام عصبانیت ارزیابی صحیحی از زمان و مکان ندارند.
8- برای تقویت هوش هیجانی خود از کجا باید شروع کنیم؟
برای تقویت هوش هیجانی اولین و مهم‌ترین قدم کسب مهارت خود آگاهی و تقویت سطح هوشیاری و آگاهی بر خود است. مهارت خود آگاهی باعث می‌شود که افراد به خود باز گردند، خود را بشناسند و با خود آشتی کنند. این مهارت پایه و اساس عمل به تئوری‌ها است و تا زمانی که این مهارت در فرد تقویت نشود، او نمی‌تواند به دانسته‌های خود عمل کند. در حقیقت می‌توانیم بگوییم که خودآگاهی پیش نیاز مهارت‌های دیگر هوش هیجانی و همچنین، هوش اجتماعی است.
9- آیا هوش هیجانی باعث کنترل هیجانات می‌شود؟
خیر! قرار نیست که ما هیجانات‌مان را کنترل کنیم، بلکه قرار است آنها را «مدیریت» کنیم. زمانی که واژه کنترل به میان می‌آید خودداری، سرکوب، فرار و دیگر واکنش‌های جنگ و گریز هم به دنبال آن به میان می‌آیند. هوش هیجانی باعث می‌شود که ما مدیر خوبی باشیم، مدیر خوبی برای وجود خود. تقویت این هوش باعث می‌شود که با مدیریت صحیح، هیجانات خود را مدیریت و مهار کنیم و اجازه ندهیم ما را به دنبال خود به هر جایی که می‌خواهند ببرند.
10-تفاوت میان هوش هیجانی و هوش اجتماعی چیست؟
هوش هیجانی به درون افراد مربوط می‌شود و هوش اجتماعی به بیرون از آن ها. هوش هیجانی شناخت خود، درک خود و مدیریت خود است و هوش اجتماعی شناخت و درک دیگران و مدیریت روابط با آنها است.